مطابق با تبصره ۲ بند ث ماده ۶۷ قانون پنجساله ششم توسعه کشور، مرکز ملی تبادل اطلاعات با هدف تسهیل در تبادل و به اشتراک‌گذاری اطلاعات، استعلام‌ها و خدمات بین نهادها ایجاد گردیده است. این مرکز شامل دو بستر به نام GSB (گذرگاه خدمات دولت) و PGSB (گذرگاه خدمات عمومی دولت) است. از طریق این گذرگاه‌ها، ارتباطات میان نهادهای مختلف دولتی به منظور ارائه خدمات متنوع به شهروندان و ایجاد شفافیت در فرآیندهای اداری تسهیل می‌شود.
از آنجاییکه تبادل اطلاعات بین دستگاهی از طریق گذرگاه GSB انجام می‌شود و با توجه به بند 4-5-2 "شبکه های اختصاصی امن و ارتباطات دستگاه‌ها" از سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات مصوب جلسه سی و پنجم مورخ 95/09/20 شورای عالی فضای مجازی و با هدف تامین ملاحظات امنیتی تبادل اطلاعات، توسعه شبکه ای بین دستگاهی، برای اتصال به گذرگاه GSB با استفاده از خدمات تامین کنندگان بسترهای ارتباطی که یکی از الزامات مهم آن، منفصل بودن از اینترنت می‌باشد، در دستور کار قرار گرفت. بر همین اساس، راهکارهای امن و اختصاصی تامین کنندگان بسترهای ارتباطی، مورد بررسی قرار گرفته و بستر شبکه MPLS و یا نورنتای شرکت مخابرات ایران که قابلیت پوشش کشوری برای کلیه دستگاه‌های اجرایی را دارد، برای اتصال به گذرگاه GSB راه اندازی شد. کلیه نهادها پس از برقراری ارتباط MPLS و یا نورنتا و با انجام تنظیمات و ملاحظات شبکه ای مدنظر مرکز NIX می‌توانند نسبت به ارایه و یا دریافت خدمات به گذرگاه GSB اقدام نمایند. علاوه بر آن با توجه به اینکه در حال حاضر، کلیه وزارت خانه‌ها و ستاد دستگاه‌های مرکزی به مرکز ملی تبادل اطلاعات (NIX) متصل می باشند، لذا دستگاه‌های اجرایی استانی و یا شعبه‌های تحت پوشش می‌توانند از طریق شبکه اختصاصی وزارت خانه و دستگاه مرکزی، از خدمات گذرگاه GSB استفاده نمایند.
با توجه به اینکه گذرگاه GSB در دو مرکز داده راه اندازی شده، لذا همه نهادهای ارایه کننده و یا دریافت کننده خدمت، بایستی به هر دو گذرگاه Main و Mirror متصل شوند، شکل سه، شبکه مرکز NIX و نحوه اتصال به گذرگاه‌های GSB از طریق هر یک از بسترهای فوق الاشاره را نشان می دهد.
گذرگاه PGSB با هدف ارایه خدمات دستگاه‌های اجرایی به کسب وکارها و عموم مردم راه اندازی شد و از آنجاییکه بهره برداران نهایی، خدمات و استعلام‌های مورد نیاز خود را از طریق اینترنت، دریافت می‌نمایند، لذا شبکه مستقل ایجاد شده برای گذرگاه PGSB، با رعایت ملاحظات شبکه‌ای به اینترنت متصل شد. همچنین به منظور تسریع و سهولت اتصال کسب و کارها به گذرگاه PGSB ، زیرساخت‌های مورد نیاز برای اتصال از طریق VPN و یا اینترنت آماده سازی گردید. لازم به ذکر است، در صورت تمایل اتصال از بستر شبکه MPLS برای خدمت گیرنده فراهم بوده و لیکن خدمت دهنده، باید از بستر شبکه MPLS به گذرگاه PGSB متصل شود. ضمن اینکه در هر دو مرکز داده، زیرساخت اتصال به گذرگاه PGSB راه اندازی شده و کلیه خدمت دهندگان و خدمت گیرندگان، فارغ از نوع اتصال، به هر دو مرکز داده متصل می‌شوند.
راه اندازی خدمت در مرکز ملی تبادل اطلاعات شامل مراحل زیر است، تذکر این نکته ضروری است، به دلیل اینکه سازمان فناوری اطلاعات ایران متولی خدمت نیست، لذا به هیچ عنوان اجازه ارایه خدمت بدون مجوز نهاد خدمت دهنده، وجود ندارد.
به منظور آشنایی بیشتر با مراحل راه اندازی خدمت، فلوچارت زیر گام‌های مورد نیاز را نشان می‌دهد:
متقاضی با دستگاه خدمت دهنده مذاکره نموده و مجوز بهره برداری از خدمت مورد نظر را از دستگاه متولی خدمت اخذ و به سازمان فناوری اطلاعات ایران اعلام نماید. (به دلیل اینکه سازمان فناوری اطلاعات ایران متولی خدمت نیست، لذا به هیچ عنوان اجازه ارائه خدمت بدون مجوز مربوطه وجود ندارد)
با توجه به اینکه خدمت دریافتی برای چه کاربردی مدنظر است، متقاضی بایستی نسبت به انتخاب گذرگاه عمومی خدمات دولت (PGSB) یا گذرگاه اختصاصی خدمات دولت (GSB) اقدام نماید. مهمترین نکته‌ای که در خصوص انتخاب نوع گذرگاه بایستی مد نظر قرار گیرد، این است که تبادل خدمات بین دستگاه‌های اجرایی از طریق گذرگاه GSB و خدمات مورد نیاز سامانه‌های اینترنتی دستگاه‌های اجرایی از طریق گذرگاه PGSB تامین می‌شود.
در این حالت دستگاه متقاضی دریافت خدمت می‌بایست با دستگاه خدمت‌دهنده مذاکره نموده و نیاز است دستگاه متولی از طریق روال اداری مجوز بهره‌برداری از خدمت مورد نظر را به سازمان فناوری اطلاعات ایران اعلام نماید. (به دلیل اینکه سازمان فناوری اطلاعات ایران متولی خدمت نیست، لذا به هیچ عنوان اجازه ارائه خدمت بدون مجوز مربوطه وجود ندارد). دستگاه متقاضی سپس می‌بایست نماینده خود را جهت دریافت اطلاعات و مستندات راهنمای فنی مربوطه، طی نامه‌ای به سازمان معرفی کند و نام و نام خانوادگی، کد ملی، شماره تماس و نشانی رایانامه (Email) وی (صرفاً روی نام دامنه اداری دستگاه متقاضی) را به همراه عنوان خدمت مورد نظر اعلام نماید.
پس از حصول اطمینان در خصوص وجود مجوز توسط سازمان فناوری اطلاعات ایران، دستگاه متقاضی سپس می‌بایست نماینده خود را جهت دریافت اطلاعات و مستندات راهنمای فنی مربوطه، طی نامه‌ای به سازمان معرفی کند و نام و نام خانوادگی، کد ملی، شماره تماس و نشانی رایانامه (Email) وی (صرفاً روی نام دامنه اداری دستگاه متقاضی) را به همراه عنوان خدمت مورد نظر اعلام نماید.
نماینده دستگاه می‌تواند در صورت خرابی در شبکه و اتصال به مرکز ملی تبادل اطلاعات با شماره تلفنهای 88386294 ، 88386289 و 88386311 داخلی ۱ (شبانه روزی) تماس حاصل کند تا بخش پشتیبانی شبکه نسبت به ثبت تیکت و پیگیری موضوع اقدام نمایند. در صورت خرابی در سرویس، تعامل از طریق پست الکترونیکی gsb@ito.gov.ir صورت می‌پذیرد و دستگاه ها می‌بایست هرگونه درخواست خود در حوزه سرویس را به صورت الکترونیکی به همراه مستندات و تصاویر خطاهای احتمالی ارسال و از طریق شماره تلفنهای فوق و داخلی 2 (شبانه روزی) موضوع را پیگیری نمایند.
در صورت عدم وصول مجوز دستگاه ارایه دهنده خدمت در سازمان فناوری اطلاعات ایران، لازم است که مراتب توسط دستگاه متقاضی خدمت از دستگاه متولی خدمت پیگیری شود تا در اسرع وقت مجوز بهره برداری از خدمت برای ایشان به سازمان فناوری اطلاعات ایران ارسال گردد.
در صورت وجود مشکل در پیاده سازی خدمت با استفاده از هر یک از زبان های برنامه نویسی مراتب می‌بایست از سوی دستگاه متولی خدمت پیگیری شود تا نمونه کدهای لازم به منظور رفع خطاهای برنامه نویسی توسط ایشان در اختیار دستگاه متقاضی قرار گیرد.
اگر دستگاهی تمایل به ارائه خدمت بر روی گذرگاه های خدمات را داشته باشد ضمن ارسال نامه درخواست رسمی به سازمان فناوری اطلاعات ایران لازم است اطلاعات ذیل را جهت پیاده سازی خدمت در مرکز ملی تبادل اطلاعات ارائه نماید - اطلاعات کارشناس رابط شامل نام و نام خانوادگی، کد ملی، شماره تماس - اطلاعات فنی خدمت شامل آدرس معتبر خدمت بر روی شبکه متصل شده به مرکز ملی تبادل اطلاعات، راهنمای استفاده از خدمت، نمونه داده آزمایشی ورودی جهت فراخوانی خدمت و در صورت نیاز به نام کاربری و کلمه عبور اختصاص نام کاربری و کلمه عبور آزمایشی و موقت برای سازمان فناوری اطلاعات شایان ذکر است که ارائه خدمت در مرکز ملی تبادل اطلاعات صرفاً در قالب استاندارد وب سرویس امکان پذیر است .